Het verminderen of zelfs helemaal verwijderen van formeel leiderschap leidt niet tot meer gelijkheid in teams. Door de afwezigheid van een formele leider ontwikkelt zich in zelfsturende teams namelijk een sterkere informele hiërarchie. Om ervoor te zorgen dat teamleden onderling als gelijken met elkaar kunnen samenwerken moet een leider juist een duidelijke structuur bieden, zodat teamleden niet onderling hoeven uit te vechten wie de baas is.
Dat concluderen Jacoba Oedzes, Gerben van der Vegt, Floor Rink van de Rijksuniversiteit Groningen en hun collega Frank Walter (Justus Liebig Universität Giessen). Zij publiceren hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Organizational Behavior.
Kunnen we zonder leiderschap?
Elk team waarin mensen met elkaar samenwerken heeft een hiërarchie. Tegenwoordig proberen veel organisaties die hiërarchie te verminderen. Dat kan door de formele leider een minder sterke positie te geven of door zelfs helemaal geen formeel leider meer aan te wijzen, zoals in zelfsturende teams. Op die manier zouden teamleden onderling gelijkwaardiger kunnen samenwerken. Maar hiërarchie heeft een belangrijke functie. Het zorgt ervoor dat er altijd iemand is die beslissingen neemt, knopen doorhakt en de groep stuurt. Dus kunnen we echt zonder leiderschap of hiërarchie?
Sterkere informele hiërarchie
De onderzoekers tonen aan dat het verwijderen of verminderen van formeel leiderschap in elk geval niet leidt tot meer gelijkheid in teams. ‘Integendeel’, zegt Oedzes. ‘De afwezigheid van een formele leider resulteert in de ontwikkeling van een sterkere informele hiërarchie. Vergeleken met teams die wel een leider hebben ontstaat in zelfsturende teams juist meer informele ongelijkheid. Datzelfde geldt voor teams met een leidinggevende die weinig directe sturing biedt.’
Het effect wordt vooral zichtbaar wanneer groepen werken aan complexe taken, concluderen Oedzes en haar collega’s. ‘Dat zijn situaties die het meest vragen om een duidelijke structuur. Structuur die kan komen van een formele leider óf een informele hiërarchie.’
Bron: RUG
