Machtsstrijd in teams kan schadelijk zijn voor een organisatie. Waar een organisatie wil dat haar medewerkers samenwerken en elkaar ondersteunen, leidt interne concurrentie nogal eens tot het tegendeel. Onderzoek door dr. Lisanne van Bunderen, aan Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) laat zien dat het kan uitbreken wanneer een team een bedreiging of onzekerheid ervaart en individualistisch van aard is. Een manier om dit te voorkomen, is door teams te creëren die niet hiërarchisch zijn.
Interne machtsstrijd
Interne machtsstrijd komt veel voor in organisaties. Lisanne van Bunderen zegt: “Neem de epische strijd tussen Steve Jobs en John Sculley, die Apple bijna te gronde richtte. Machtsstrijd schaadt een organisatie vaak, omdat het samenwerking en vertrouwen tussen medewerkers in de weg staat en hen afleidt van hun eigenlijke taak”. Van Bunderen wilde met haar onderzoek te weten komen waarom en wanneer machtsstrijd binnen teams uitbreekt, en hoe dat kan worden voorkomen.
Inter-team conflicten
Ten eerste keek Van Bunderen naar het verband tussen conflicten tussen teams en machtsstrijd binnen teams. De algemene aanname is dat conflicten tussen teams zorgt voor verbroedering binnen die teams. Van Bunderen verwachtte dat dit alleen het geval is wanneer teams een egalitaire machtsstructuur hebben, maar niet bij hiërarchische teams. Om dit te onderzoeken deden zij en haar onderzoekers een experiment.
Ze nam 267 respondenten, die werden verdeeld over 89 teams van elk drie personen. Deze teams werden geplaatst in een situatie ‘met inter-team conflict’ of ‘geen inter-team conflict’, en ‘met interne machtshiërarchie’ of ‘met gelijkheid tussen teamleden’. De teams werd gevraagd om een taak uit te voeren, terwijl werd gekeken of de teamleden gedrag vertoonden dat wordt geassocieerd met machtsstrijd. De onderzoekers analyseerden toen de resultaten van de teams, om te kijken of machtsstrijd binnen de teams hun resultaten in de weg had gestaan.
Van Bunderen ontdekte dat er significant meer machtsstrijd was binnen hiërarchische teams die in conflict waren met een ander team. Hun interne machtsstrijd beïnvloedde ook de resultaten van hun teamtaak. De resultaten werden later bevestigd in een enquête die werd gehouden onder het personeel van een Nederlandse ziektekostenverzekeraar.
Onzekerheid
Analyse van de resultaten toont aan dat machtsstrijd, die teamprestaties hindert, niet alleen uitbreekt wanneer teams conflicten over middelen hebben met andere teams, maar ook wanneer teams te maken hebben met onzekerheid of veranderingen binnen de organisatie.
Wanneer een team te maken krijgt met een externe bedreiging, onzekerheid of verandering binnen de organisatie, dan hebben de teamleden twee opties. Van Bunderen: “Ze kunnen zich verenigen en samen de bedreiging het hoofd bieden, of ze kunnen proberen om hun eigen positie te beschermen door meer macht te vergaren”.
Teamleden kiezen voor de individualistische benadering wanneer hun team hiërarchisch is, of wanneer ze niet van elkaar afhankelijk zijn voor hun eigen resultaten. In egalitaire teams, of in teams waarin ze voor hun resultaten wel afhankelijk zijn van elkaar, vermijden teamleden machtsstrijd.
Lisanne van Bunderen: “Om te voorkomen dat teamleden met elkaar een machtsstrijd aangaan, kunnen organisaties twee dingen doen. Ze kunnen proberen om ervoor te zorgen dat teams zo min mogelijk bedreigingen ervaren, maar dat is vaak niet mogelijk. De meer effectieve manier is om teams te creëren met een meer gemeenschappelijke teamstructuur, zoals een plattere machtsstructuur, of structuren waarbinnen teamleden meer afhankelijk zijn van elkaar voor hun resultaten”.
