De verzorgingsstaat is goed voor sociaal contact. De gedachte dat dat afbrokkelt wanneer regeringen meer uitgeven aan sociale zekerheid, klopt niet, blijkt uit onderzoek van sociologen van de Radboud Universiteit dat in European Societies verschijnt.
De sociologen analyseerden gegevens uit de European Social Survey (ESS) van ruim 250.000 individuen in meer dan 30 Europese landen over de periode van 2002 tot 2016.
Sociaal contact
Een vaak geopperde stelling in eerder onderzoek naar de invloed van de verzorgingsstaat is dat sociaal contact, solidariteit en onderling vertrouwen afbrokkelen wanneer regeringen meer uitgeven aan sociale zekerheid: aan sociale vangnetten als een arbeidsongeschiktheids- of werkloosheidsuitkering of een staatspensioen, zoals de AOW in Nederland, maar ook aan bepaalde diensten, zoals speciaal vervoer. De overheid biedt een sociaal vangnet waardoor mensen niet terug hoeven te vallen op hun sociale netwerk, zo is de redenering.
De Nijmeegse sociologen laten het tegenovergestelde zien. Ze keken naar twee aspecten van sociale participatie: de mate van sociaal contact met vrienden, familie en collega’s en of men iemand heeft om persoonlijke en intieme zaken mee te bespreken.
Meer uitgeven aan sociale zekerheid
Het blijkt dat meer uitgeven aan sociale zekerheid, beide vormen van sociale participatie kan bevorderen. Onderzoeker Mark Visser van de Radboud Universiteit: ‘Sociale voorzieningen kunnen financiële drempels wegnemen om sociaal actief te zijn. Als men het kaartje voor het openbaar vervoer kan betalen, zullen mensen elkaar bijvoorbeeld sneller opzoeken. En als de uitkering hoger is, zullen ze zich eerder een cadeautje voor een verjaardag kunnen veroorloven.’ Ook dragen uitgebreide sociale voorzieningen een maatschappelijke norm van solidariteit uit, die door burgers wordt overgenomen.
Ook specifieke uitgaven zijn succesvol
Verder keken de onderzoekers of specifieke sociale zekerheidsuitgaven in staat zijn om sociale participatie onder hun doelgroepen te vergroten. Dat blijkt inderdaad te kloppen voor bepaalde kwetsbare groepen. Als de regering meer uitgeeft aan respectievelijk de gezondheidszorg en ouderdomsvoorzieningen, dan hebben vooral mensen met een slechte gezondheid en ouderen vaker iemand met wie ze persoonlijke en intieme zaken kunnen bespreken. Juist voor die groepen biedt de verzorgingsstaat een uitkomst in termen van sociaal contact.
Bron: Radboud Universiteit
