Overal waar mensen werken is er sprake van ziekteverzuim; een onvermijdelijk probleem dat meestal na een paar werkdagen is opgelost. Soms worden werknemers toch langdurig ziek en moeten dure hulpkrachten ingehuurd worden. Als de herstelde werknemers vervolgens terugkeren naar de werkvloer brengt het re-integratieproces vaak ook verborgen kosten met zich mee. Allemaal zaken die de kosten laten oplopen en waar organisaties rekening mee moeten houden bij ziekteverzuim.
Belang van arbeidsomstandigheden
“Mensen verzuimen en het werkvermogen fluctueert: een fenomeen waar elke organisatie onontkoombaar mee te maken krijgt. Om die reden is het essentieel om goed na te denken over werkvermogen, niet alleen van verzuimende werknemers maar van iedere werknemer”, zegt Pieter van der Loo, lid van Adfiz, een branchevereniging van onafhankelijke financiële adviseurs.
Verzuimpreventie begint volgens hem bij goede arbeidsomstandigheden. Naast veiligheid en hygiëne op de werkvloer, moeten de leiderschapskwaliteiten van het management van hoog niveau zijn. Werkvermogen kan volgens hem positief beïnvloed worden door bijvoorbeeld preventieve maatregelen te treffen. Denk hierbij aan veiligheidsbrillen, maar ook het meewerken aan een goede werk-privébalans.
Het belang van deze arbeidsomstandigheden wordt ook bevestigd in het CBS-rapport “Verschillen in ziekteverzuim tussen bedrijfstakken” van Linda Fernandez Beiro en Jeanine Floris, dat in 2017 gepubliceerd is: “Fysiek en psychosociaal belastende arbeidsomstandigheden gaan gepaard met een hoger ziekteverzuim. Werknemers die regelmatig gevaarlijk werk verrichten, vaak veel kracht moeten zetten en lawaai op het werk ervaren, verzuimen meer. Dit geldt ook voor werknemers die regelmatig geïntimideerd worden door klanten, collega’s of leidinggevenden.”
Liquiditeit en inzetbaarheid
De financiële klappen die uit verzuim voortkomen kunnen opgevangen worden door een verzuimverzekering. De noodzaak van een verzuimverzekering is echter afhankelijk van verschillende variabelen zoals de omvang en de financiële middelen van een organisatie. Een bakkerij met vijf personeelsleden heeft waarschijnlijk niet de liquiditeit van een grote supermarktketen. Hier biedt een verzuimverzekering een ideale uitkomst, legt Van der Loo uit: “Maar grote ondernemingen kunnen dat risico zelf aan.”
Daar staat echter wel tegenover dat grote ondernemingen volgens het CBS-rapport een hoger verzuimpercentage hebben. Waar het verzuimpercentage bij kleine bedrijven schommelt
tussen de 1,6 en 1,9 procent, varieert dat bij grote ondernemingen van 4,6 tot 5,1 procent. Ondernemers moeten dus datgene verzekeren wat ze niet als risico kunnen dragen. Een organisatie die liquide genoeg is om de loonschade voor twee of drie maanden op te vangen, zou die periode als eigenrisicotermijn kunnen hanteren.
“Mensen verzuimen en het werkvermogen fluctueert: een fenomeen waar elke organisatie onontkoombaar mee te maken krijgt”
Meeverzekeren van werkgeverslasten
Naast het brutoloon betalen werkgevers ook werkgeverslasten. Dit bestaat onder andere uit vakantiegeld, pensioenlasten en bijdragen aan het Awf (Algemeen Werkloosheidsfonds). Van der Loo: “Het is een component dat organisaties vrijwillig kunnen meeverzekeren en het bedraagt meestal zo’n 25 procent bovenop het brutosalaris van de werknemers.” Ook hier is de risicobereidheid en liquiditeit van organisaties van invloed want er staat een premieconsequentie tegenover het meeverzekeren van werkgeverslasten.
Of het verstandig is om de werkgeverslasten mee te verzekeren is dus geheel afhankelijk van de omstandigheden en arbeidsvoorwaarden van het bedrijf. Een verzekeringsadviseur kan hier een ondersteunende rol in bieden, aangezien het erg makkelijk is om het overzicht te verliezen. Daarnaast is het raadzaam om in het achterhoofd te houden dat vaste werknemers de hoogste werkgeverslasten opleveren. Uit het CBS-rapport blijkt namelijk dat het verzuim bij deze groep bijna dubbel zo hoog ligt ten opzichte van werknemers met een flexibel contract.
Re-integratie op de werkvloer
Een terugkeer naar de arbeidsmarkt na een lange periode van ziekte wordt vaak stapsgewijs gemaakt. Het komt dan ook weleens voor dat teruggekeerde werknemers niet onmiddellijk hetzelfde aantal uren maken als voorheen. De kosten die hiermee gepaard gaan, worden vergoed door de verzuimverzekering. Veel verzuimverzekeringen bieden naast vergoeding van loonschade budgetten voor preventie en reintegratie-ondersteuning. De ondersteuning wordt dan aangeboden door een Arbodienst die samenwerkt met de verzekeraar.
Preventiekosten komen voor vergoeding in aanmerking als een bedrijfsarts heeft vastgesteld dat een werknemer klachten heeft. En daarnaast, als er sprake is van dreigend verzuim en de activiteiten worden ingezet op voorstel van de bedrijfsarts om te voorkomen dat de werknemer (deels) gaat verzuimen. Het bepalen van het verzuimbeleid en de keuze voor een verzuimverzekering is dus geheel afhankelijk van de omvang, het budget en de koers van een organisatie. Kortom, werkgevers doen er verstandig aan om deze zaken vroegtijdig in kaart te brengen.
