Goed onderwijs is van vitaal belang voor zowel de cognitieve vaardigheden van een kind als voor de zelfontplooiing. De kwaliteit van onderwijs in ontwikkelingslanden laat echter nog regelmatig te wensen over. Trainingen voor leerkrachten zijn daarom essentieel, vertelt Hendrien Maat, onderwijsspecialist bij Edukans.

Hoe is het gesteld met de onderwijskansen in ontwikkelingslanden?

“Sinds het vastleggen van internationale afspraken in 2000 om in 2015 alle kinderen ter wereld op school te krijgen, zien we gelukkig dat steeds meer kinderen die kans ook krijgen. Helaas blijven de onderwijskansen voor mensen in landen die er economisch het minst goed voorstaan nog achter. Vaak kunnen ouders de school fee niet betalen of zien zelfs het nut niet in van onderwijs. Zij vragen zich af wat de meerwaarde is van leren als een kind ook ‘gewoon’ kan werken voor een inkomen. Het is dan ook heel belangrijk om niet alleen leraren, maar ook ouders te betrekken bij het leerproces.”

Hoe kunnen kansen van kinderen vergroot worden?

“Voor overheden is een belangrijke, faciliterende rol weggelegd in het zorgdragen voor voldoende scholen en leerkrachten die bekwaam les kunnen geven. Via kwalitatief hoogstaand onderwijs leren kinderen niet alleen lezen en schrijven, maar ook om sterker te worden en een eigen mening te ontwikkelen. Dit vergroot hun kansen op een baan en dus een goed toekomstperspectief.”

De kwaliteit van onderwijs moet dus gemonitord worden?

“Ja. Het is nog regelmatig zo dat kinderen in ontwikkelingslanden weliswaar naar school gaan, maar daar onvoldoende of niets leren. Dit wordt The Global Learning Crisis genoemd. Oorzaken zijn overvolle klassen en de manier van lesgeven. Hoe goed is een onderwijzer opgeleid om kinderen echt te laten leren? Vaak is er toch nog sprake van het traditionele model, waarin een leraar naast het schoolbord voor de klas staat en daar een begrip uitlegt door het opschrijven van de definitie. Kinderen schrijven deze definitie over in hun schriftje, maar hebben ze wel echt begrepen wat ze hebben geleerd? Wat deze leerlingen doen, is kopiëren en memoriseren, maar echt begrijpen waarom ze dit doen, blijft veelal achter. Waarom moeten ze bijvoorbeeld weten hoe de omtrek van een cirkel berekend wordt? Als je de methoden kindgerichter en visueler maakt, kunnen leerlingen zelf aan de slag met een opdracht. Gebruik bijvoorbeeld een glas of de prullenbak om de omtrek te berekenen, in plaats van alleen de theorie op te schrijven. Kinderen leren pas echt als ze het ervaren.”

Jullie ondersteunen leraren hierin?

“Wij werken in samenwerking met lokale partners in ontwikkelingslanden aan trainingen voor onderwijzers. De methode die wij gebruiken is wetenschappelijk bewezen en we werken samen met universiteiten om deze te testen en door te ontwikkelen. We werken onder andere met de Monitoring-Sharing-Improvingmethode. Dat begint bij het analyseren (monitoring) van het gedrag van en de interactie tussen leraar en leerling in de klas. We filmen een les en bekijken de beelden met de onderwijzer (sharing). Waar is hij of zij trots op en wat valt er te verbeteren (improving)? Omdat deze cyclus om het halfjaar herhaald wordt, ontstaat steeds meer toewijding vanuit de leerkrachten. De methode is bovendien heel praktijkgericht: wat zij vandaag leren, kunnen ze morgen toepassen. De meeste leraren gaan na een training dan ook volop aan de slag, ondanks dat het voorbereiden van lessen hen meer tijd zal kosten dan voorheen. Dat komt ook simpelweg door de aandacht die wordt geschonken aan hun vak. Wij zien dat deze methode de leerresultaten van de kinderen aanzienlijk verbeterd. En de leraren zien dat ook. Dat is natuurlijk ontzettend motiverend.”

Personeel en organisatie

« Carrièreswitch? Deze beroepen houden je mentaal scherp

Milieu en klimaatverandering

Businessmodel ‘betalen per wasbeurt’ blijkt goed voor het milieu »