Schoolleiders in het primair onderwijs zijn verplicht voor 1 januari 2018 ingeschreven te staan bij het Schoolleidersregister PO. Na de basisregistratie moeten de schoolleiders blijven voldoen aan de criteria voor herregistratie. Dit stimuleert hen doorlopend zicht te houden op de eigen ontwikkeling, en de effecten die hij of zij teweeg brengt binnen de eigen school/organisatie. Suzanne Witteveen van B&T organisatieadviesbureau is het hiermee eens. Zij stelt dat herregistratie bijdraagt aan de professionalisering van het schoolleidersvak, omdat deze herregistratie uitnodigt de eigen progressie in de aandacht te houden. Hiertoe hebben de schoolleiders per professionaliseringsthema de mogelijkheid om voor een formeel leertraject (bestaand, door het Schoolleidersregister gecertificeerd, cursusaanbod) te kiezen of om langs de informele kant de eigen ontwikkeling te laten valideren. Witteveen ziet vooral laatstgenoemde als een manier om zelf regie te voeren en maatwerk te organiseren.
Waarom kan de herregistratieplicht gezien worden als ontwikkelstimulans?
“Allereerst is het goed om voorop te stellen dat het uitermate belangrijk is voor schoolleiders om bezig te zijn met hun ontwikkeling. Herregistratie is een instrument om aan te tonen continu te werken aan professionalisering. Met de beschikbare opleidingsbudgetten vanuit de overheid, biedt de registratieplicht een optimale kans om zelfontwikkeling én schoolontwikkeling te combineren.”
Wat levert zelfontwikkeling op voor de schoolleider?
“Als persoonlijke groei bijdraagt aan het in kracht zetten van de school en de mensen die daar werken of bij betrokken zijn, dan heb je zo’n mooi vak als schoolleider! Daarnaast wordt het zelfbeeld van de schoolleider preciezer en dit helpt weer bij het inzetten van bewuste interventies. Zo heb je een aardig vliegwiel te pakken.
Ook kunnen schoolleiders onderling beter de dialoog aangaan en elkaar ondersteuning bieden in de beantwoording van complexe vraagstukken, als het zicht op het eigen handelen en het effect ervan groter is.”
Wat is de meerwaarde van een informeel leertraject voor schoolleiders?
“Een informeel leertraject stelt de ontwikkeling van de schoolleider centraal. Hierbij is het mogelijk om op toegankelijke wijze nieuwe inzichten, die hebben geleid tot anders handelen, achteraf te laten bestempelen als doorgemaakte groei. Dit begint door bijvoorbeeld het bezoeken van een congres, het lezen van een boek, collegiaal overleg of het begeleiden van een implementatietraject in de school, te beschouwen als belangrijke beïnvloeders van het eigen denken en handelen. Binnen het informeel leren staat praktijkleren dus voorop en wordt betekenis gegeven aan het eigen ingezette gedrag en de effecten van dit gedrag. Aan de schoolleider de uitdaging om veel bewuster de zelfontwikkeling te volgen en hieraan in de bewijslast woorden te geven. Met behulp van professionele beoordelaars wordt deze bewijslast vormgegeven. Dit verschilt wezenlijk van formele herregistratie, waarbij een certificaat van een gevolgde cursus de bewijslast vormt. ”
Op welke wijze is het informele leren van een schoolleider te valideren?
“Door middel van casuïstiek laat de schoolleider zien dagelijks bezig te zijn met het vak en met behulp van beoordelaars kan worden vastgesteld in welke zin het verschil wordt gemaakt. Er zijn twee manieren waarop een informeel leertraject beoordeeld kan worden. Enerzijds door een professionele beoordelaar, die met de schoolleider uitzoekt op welk vlak en op welke wijze ontwikkeling heeft plaatsgevonden. Anderzijds kan dit via een samengesteld schoolleiderscomité. Laatstgenoemde wordt begeleid door het Schoolleidersregister.”
Hoe waardevol is de consultatie van een onafhankelijk adviesbureau?
“Het Schoolleidersregister vereist van schoolleiders bewijsvoering om de persoonlijke ontwikkeling te laten valideren. Organisatiebureau B&T werkt dagelijks met schoolleiders en kent de context van een schoolorganisatie van binnen en buiten. Onze adviseurs zijn als geen ander in staat de schoolleider te begeleiden in hun ontwikkeling én te ondersteunen in de zoektocht naar bewijslast om die groei aan te tonen. Hierbij gaat het met name om het zichtbaar maken van het leren en het in beeld brengen van de effecten van dit leren.
Daarnaast kunnen schoolleiders ervan op aan dat B&T de expertise in huis heeft over effectief schoolleidersgedrag en de professionaliseringsthema’s van het Schoolleidersregister.”
