Het was warm deze zomer, zowel voor mens als dier. Maar wanneer is er sprake van hittestress? Wat zijn de effecten op melkproductie, gezondheid en welzijn onder Nederlandse omstandigheden? En wat valt eraan te doen? Precies de vragen die door Wageningen Livestock Research zijn uitgezocht in het kader van een verkenning voor het Melkveefonds.
Wanneer hittestress?
Waar gaat het zoal om? De literatuur geeft aan dat vanaf 20 à 24oC koeien last krijgen van de warmte. De Temperatuur Luchtvochtigheids Index (THI) is een betere graadmeter, omdat die naast temperatuur ook de vochtigheid meeneemt. Het is de meeste gebruikte hittestressindicator. Negatieve effecten beginnen over het algemeen op te treden tussen een THI van 60 à 70.
Stresssymptomen
Hittestress uit zich o.a. in een daling in melkproductie, verhoging van het celgetal, afname in drogestofopname, toename in wateropname, hogere ademhalingsfrequentie, slechter drachtig worden en veranderend gedrag zoals schaduw opzoeken. Een hoogproductieve koe heeft meer last van hitte dan een laagproductieve koe.
Koe en omgeving hangen samen
In een workshop met veehouders, adviseurs, weidecoaches, veeartsen en onderzoekers zijn verschillende oplossingsrichtingen benoemd om hittestress bij weidegang te verminderen. Zij brachten verschillende opties naar voren zoals: kijken naar de genetische component, met landschapsinrichting (agroforestry) en schaduwverstrekking de warmtebelasting voor de koe verminderen, verplaatsbare kunstmatige schaduw, overdag binnen en ’s nachts buiten. In de workshop kwam ook naar voren dat alles met elkaar samen hangt. Zo hebben niet alleen dieren, maar ook de grasgroei last van warme perioden en is een slechtere grasgroei van duidelijke invloed op weidegang. Een veranderd klimaat vraagt dus ook om een klimaatbestendig grasland. Onderzoeker Kees van Reenen van Livestock Research kwam tot de conclusie dat het ook zaak is om beter naar de koe, en haar manier van aanpassen te kijken.
De resultaten van de verkenning staan beschreven in het rapport: Verkennende studie naar hittestress bij melkvee tijdens weidegang in gematigde klimaatstreken.
