Duurzaamheid komt vanuit de samenleving

Ons land zit midden in de overgang van het gebruik van fossiele energie naar duurzame energiebronnen als zon, aardwarmte en wind. Na een wat moeizame start lijkt alles zelfs in een stroomversnelling te komen. Steeds meer gemeenten maken immers serieus werk van deze duurzame transitie.

Noordoostpolder timmert op het gebied van duurzame energie al behoorlijk aan de weg. De gemeente is landelijk koploper als het gaat om het opwekken van wind- en zonne-energie. Er wordt gebruik gemaakt van bio-vergisting en binnenkort van aardwarmte via geothermie. Maar de Noord-Flevolandse ambities reiken nog veel verder. Wethouder Andries Poppe, met duurzaamheid en milieu in de portefeuille, heeft onlangs namens de gemeente de intentieverklaring van het Netwerk Noordoostpolder Neutraal mede ondertekend.

Doel van de gemeente: energieneutraliteit in 2030. Andries Poppe (wethouder Noordoostpolder, met onder meer duurzaamheid en milieu in de portefeuille), Bram van Noort (countrymanager van ENERCON) en Henk Tiesinga (voorzitter en voorman van het Netwerk Noordoostpolder Energieneutraal) vertellen.

Hoe werd Noordoostpolder duurzame koploper?

Poppe: “Het heeft veel moeite gekost om een grootschalig windmolenpark te realiseren. Geweldig dat de plaatselijke initiatiefnemers hebben doorgezet en niet hebben gecashed door verkoop aan grote energiebedrijven. Inwoners en ondernemers kunnen daarin participeren, met de zekerheid van een goed rendement. Dat we ook op het gebied van zonne-energie koploper zijn heeft ons wel verrast. Veel agrarische bedrijven maar ook particulieren hebben, al dan niet in samenwerkingsverbanden, al vele duizenden zonnepanelen geplaatst. En die ontwikkeling gaat maar door.”

Vanwaar het grote enthousiasme voor duurzame energie?

“We hadden al een heel sterk netwerk van bedrijven, inwoners en overheden om de mogelijke winning van schaliegas in de Noordoostpolder tegen te houden. Veel partijen uit dat netwerk hebben gezegd: laten we ons nu ook gaan inspannen voor iets wat we wél willen. Dat heeft geresulteerd in de oprichting van het Netwerk Noordoostpolder Energieneutraal, een breed samenwerkingsverband met daarin onder meer de Rabobank, de ondernemersvereniging, land- en tuinbouworganisatie LTO, de woningbouwvereniging en onze gemeente.”

Welke rol speelt de gemeente?

“Wij proberen het goede voorbeeld te geven, ook al zijn onze middelen als lokale overheid beperkt. We willen de ondernemers faciliteren en de inwoners meenemen naar een duurzamere toekomst. In 2016 hebben we het predicaat ‘meest mkb-vriendelijke gemeente van Flevoland’ gekregen voor twee jaar. Enercon, fabrikant van windturbines, is een van de partijen die ons windpark heeft gerealiseerd. Die heeft hier een vestiging en een opleidings- en trainingsfaciliteit.”

Wat is er nodig om in 2030 energieneutraal te worden?

“Onze ambitie is om ook koploper te worden als het gaat om opslag van duurzame energie, we willen verder met geothermie en nieuwe duurzame initiatieven omarmen. In Emmeloord staat een startup die energie op een duurzame en rendabele manier opslaat met behulp van waterstofbromide. Een dergelijk bedrijf past goed bij Noordoostpolder, met zoveel duurzame energie en haar agrarische karakter. Die energie die overdag wordt opgewekt, kan dan ‘s nachts worden ingezet om producten en gewassen te koelen. Als we zonnepanelen tussen de bestaande windmolens plaatsen, kunnen we gebruik maken van dezelfde infrastructuur. Het gaat om bijna honderd hectare. Uiteindelijk willen we, als Noordoostpolder, fossielvrij worden maar daarvoor hebben we nog wel een pittige weg te gaan. Voldoende draagvlak in de samenleving is daarbij cruciaal. Daarom willen we dat bij onze toekomstige zonneparken de inwoners en ondernemers daarin kunnen participeren. We bevinden ons op een kantelpunt. Steeds meer ondernemers hebben ontdekt dat duurzaamheid gewoon goede business is en zien kansen op een goed verdienmodel. De tijd van experimenteren is nu wel voorbij. Duurzaamheid is innovatie.”

Wie doen er mee met het Netwerk Noordoostpolder Energieneutraal?

Tiesinga: “Onze samenleving is heel breed vertegenwoordigd in het Netwerk; overheid, bedrijfsleven en inwoners en komt voort uit de brede beweging die zich succesvol verzette tegen schaliegas. Samen hebben we een intentie uitgesproken om ons in te zetten voor een duurzame innovatie.”

Wat is het doel?

“We hebben een aantal principes geformuleerd. We willen via energieneutraliteit in 2030 als tussenstap naar een fossielvrije Noordoostpolder. Daarvoor willen we graag de energie die we ter plaatse opwekken hier benutten en de revenuen behouden. Van-door-voor de polder. Energiebesparing en gedragsverandering zijn belangrijk. In september komen we voor het eerst bij elkaar, dan ligt er een startnotitie en gaan we bekijken hoe we het gaan doen en binnen welke periode. Ons motto hier in de polder is immers: ‘niet praten maar doen’.”

Hoe verloopt de samenwerking tussen de producent en de gemeente?

Van Noort: “ENERCON, de producent van de windturbines bij de Noordoostpolder, heeft zich heel bewust gevestigd in Emmeloord. Onderdeel van de afspraken bij de totstandkoming van het Noordoostpolder project, was dat er ook lokaal werkgelegenheid zou worden geboden. De samenwerking met de gemeente is erg goed; ze zijn betrokken en denken mee. Ze hebben ons ook getipt over een geschikt pand. We willen graag in de nabijheid van onze projecten zitten om met lokale mensen het onderhoud te verzorgen. De centrale ligging van de vestiging met een warehouse en een service- en trainingscentrum is een groot voordeel. We begonnen in Emmeloord met 25 mensen, nu zijn het er ongeveer 40. Regelmatig komen er klanten en collega’s uit Canada, Engeland en Zweden trainen in ons centrum. Noordoostpolder heeft er goed aan gedaan zo’n grootschalig windturbineproject neer te zetten. Daarmee zetten zij sterk in op de duurzame energietransitie. Met goed getrainde, lokale bekwame mensen kunnen wij extra steun geven aan het verder versnellen daarvan.”