‘Circulair ondernemen gaat om vertrouwen’

Philips produceert sinds vorig jaar haar eerste circulaire product op industriële schaal: een stofzuiger. Eelco Smit, directeur duurzaamheid bij Philips, vertelt welke transitie het beursgenoteerde technologieconcern doormaakte.

Smit: “Circulair ondernemen is fundamenteel anders dan lineair ondernemen.” Philips laat er met haar duurzaam-heidsprogramma Healthy people, sustainable planet geen gras over groeien. In 2020 moet 70 procent van de omzet uit ‘groene’ inkomsten komen en 15 procent uit circulaire inkomsten. Het circulaire aandeel van de totale omzet (17.4 miljard in 2016 exclusief Philips Lighting) ligt op 9 procent. Concreet wil de onderneming de kunststofkringloop voor elektrische en elektronische producten geheel sluiten.

Waarom is circulair ondernemen nodig?

“Voor een transitie naar een circulair, duurzaam businessmodel zijn een aantal redenen. De middenklasse gaat wereldwijd verdubbelen in de volgende 20 jaar. Grondstofprijzen zijn volantieler dan voorheen, een eerste indicatie dat het huidige prijsniveau onder spanning staat. Consumenten vinden in toenemende mate gebruik belangrijker dan bezit. Dat heeft een intiemere klantrelatie en andere klantbenadering tot gevolg.”

Hoe ziet het productieproces van een circulaire stofzuiger eruit?

“Voor de productie werken we samen met Coolrec, een dochterbedrijf van Van Gansewinkel, die de oude Philips-stofzuigers inzamelt en het restmateriaal verwerkt tot een grondstofmix. Onze andere partner Veolia gerecyclede voegt andere plastics toe om tot een nieuwe grondstofmix te komen. Wat de basis vormt voor de stofzuigerfabriek in Polen.”

Wat betekent circulair ondernemen voor jullie organisatie?

“Het circulaire proces is fundamenteel anders dan de huidige lineaire economie waar de processen verregaand geoptimaliseerd zijn. Circulair ondernemen betekent andere business – en rekenmodellen, een ander productontwerp en – materiaal, andere samenwerkingspartners enzovoort. Je staat voor nieuwe uitdagingen. Waar halen we oude stofzuigers vandaan? Wat worden de nieuwe kwaliteitseisen van het product? Wie wil er met ons samenwerken?”

Wat zijn de voorwaarden voor een goede ketensamenwerking?

“Vertrouwen is een eerste vereiste. Tijd en geld vrijmaken om met elkaar te exploreren een goede tweede. Circulair ondernemen vergt veel afstemming intern. Traditionele kunststofbedrijven waar we een lange samenwerking mee hebben, gaan niet snel genoeg voor onze circulaire reis.

Dan gaan we in gesprek met onze afdeling inkoop om partners te vinden die wél meedoen. Veolia Polymers is een nauwe partner. Met hen is de productkwaliteit geoptimaliseerd. Een stofzuiger bestaat uit grote, stukken plastic, die heel moeten blijven bij een valtest van één meter hoogte en een temperatuur van 0 graden. Stofzuigers worden ook opgeborgen in koude schuren en kelders, waardoor het plastic harder en brozer wordt.”

Wat zijn de voordelen van een circulaire economie?

“Met een gesloten kringloop krijgen bestaande producten meer waarde. Zo krijgt onze medische apparatuur een tweede leven als refurbished product door daar de nieuwste specificaties aan toe te voegen. Dat marktsegment is voor Philips een belangrijke groeimarkt. De leukste projecten zijn daar waar economische en milieuwinst samengaan. Over onze productlinie doen we onderzoek waar de circulaire kansen liggen.”

Wat is dé voorwaarde voor circulair succes?

“De wil om het te laten lukken. Timmer een samenwerking vooraf niet contractueel dicht. Ons topmanagement stimuleert intern een lean start-up mentaliteit en daar hopen we de duurzame en circulaire vruchten van te plukken.”