Neem actief beleggen, ofwel beleggen met het doel de index te verslaan. Onder zowel institutionele beleggers als onder particulieren usance; velen menen een beter rendement te kunnen behalen dan beleggingsproducten die de indexen volgen. Terwijl onderzoek keer op keer bevestigt dat dit zeer zelden lukt. Slager: “Veel mensen denken slimmer te zijn dan de markt, maar weinigen zijn het ook.” We zijn als mensen nou eenmaal veel gevoeliger voor verlies of angst en pijn dan voor winst. Slager verklaart het verschijnsel dat nog altijd veel beleggers aandelen verkopen als de koers naar beneden gaat en bijkopen als de koers van het aandeel stijgt. Maar een omgekeerde beweging is meestal lucratiever: aandelen bijkopen als de koers daalt en verkopen als de koers stijgt. Maar dat gaat in tegen intuïtie en buikgevoel, die in dit geval haaks staan op wat zich evidence based heeft bewezen.
Beleggen met meer rendement
Hans Janssen Daalen is van mening dat actief beleggen nodig is om in deze markt van gematigde economische groei rendement te behalen, maar wel in combinatie met passief beleggen. Mr. Janssen Daalen is algemeen directeur van Dufas, de belangenbehartiger van Vermogensbeheerders die in en vanuit Nederland opereren. Het creëren van een gelijk speelveld voor alle aanbieders van beleggingsdiensten is een van hun doelen. Een breed gespreide beleggingsportefeuille is in zijn ogen noodzakelijk, bestaande uit verschillende categorieën: aandelen, obligaties, vastgoed. En indextrackers in efficiënte markten. Een professionele vermogensbeheerder schuift tussen de verschillende categorieën al naar gelang het goed of minder goed gaat in een bepaalde markt. Juist in een tijd als deze, waarin de economie slechts gematigd groeit, is actief beleggen nodig om de index te kunnen verslaan en dus een beter rendement te behalen dan wanneer passief de index gevolgd zou worden. Janssen Daalen: “In sectoren waar je positieve ontwikkelingen verwacht, loont het wel degelijk om actief te selecteren.”
Beginnen met beleggen
Wie start met beleggen of dat door een vermogensbeheerder laat doen, zou enkele vragen gesteld moeten worden, vindt Slager. Bijvoorbeeld de vraag of de belegger in spe denkt dat met beleggen per definitie hogere rendementen worden behaald. Dat is met de huidige volatiele marktbewegingen nou eenmaal niet vanzelfsprekend. Wie actief zelf gaat beleggen omdat hij of zij dat leuk vindt, heeft daarmee een legitiem argument te pakken. Maar wie dat gaat doen omdat daarmee per definitie een hoger rendement wordt behaald, moet zich twee keer achter de oren krabben, vindt hij, want dan leg je de lat erg hoog. Tenslotte hangt het af van het risicomanagementperspectief. Wie bereid is zijn verlies te nemen, als het onverhoopt anders uitpakt dan verwacht, is verstandig bezig. Slager: “Het is belangrijk in alle gevallen de risico’s te kennen. Maar het begint allemaal met het doel dat je beoogt, en die vraag wordt niet altijd goed doorleefd.”
Niet gokken met pensioen
Janssen Daalen vertelt over het belang van een professionele vermogensbeheerder, want met vermogensopbouw voor je pensioen moet je niet gokken. Een professional kent de risico’s, legt hij uit, en kan die beter beheersbaar maken door een verantwoorde beleggingsmix te realiseren, uitgaande van een optimale spreiding. Maar ook uitgaande van het individuele beleggingsprofiel, gebaseerd op de beleggingshorizon, leeftijd en beleggingsdoelstellingen van de individuele klant. Denkt Janssen Daalen dat ‘robo-advies’ daar geen goede rol in kan spelen? Robo-advies is geautomatiseerd beleggingsadvies, gebaseerd op slimme algoritmes, aangepast aan de wensen van de klant. Robo-advies past natuurlijk in de digitaliseringstrend, antwoordt Janssen Daalen. Nu er een provisieverbod geldt, en dus expliciet voor advies betaald moet worden, lijkt de robot een goedkoop alternatief voor een mens van vlees en bloed. “Mensen hebben behoefte aan een gids. Robo-advies kan een oplossing zijn voor het ondersteunen bij het maken van verantwoorde keuzes. Maar het is geen maatwerk.” Slager vindt het dan ook een onverstandige keuze als het de vermogensadviseur geheel zou vervangen.
Beleggen op algoritmes
Slager is, zoals verwacht op basis van zijn oproep evidence based te handelen, een groot voorstander van het inzetten van beleggingsstrategieën gebaseerd op duidelijke regels. De eerder benoemde impuls om te verkopen bij het dalen van de koers en het kopen als de koersen stijgen, kan er bijvoorbeeld mee onderdrukt worden, zegt hij. “De robot kan menselijke fouten compenseren.” Toch is ook hij voorzichtig. Markten kunnen immers structureel veranderen, daarom blijft het menselijke oordeel noodzakelijk.
Ook is het geen opmaat naar een einde van professionele beleggers en vermogensbeheerders. Zij blijven van meerwaarde om nieuwe manieren van beleggen te ontwikkelen. En, vervolgt hij, de aandelenbeurs bestaat bij de gratie van verschillende meningen en inzichten hoe financiële markten zich zullen ontwikkelen en de consequenties daarvan voor de aandelenkoersen. De menselijke factor dus. Maar voor wie een professional inschakelt om zijn vermogen te beheren en te doen groeien, heeft Slager een waarschuwing. Denk niet dat een dure vermogensbeheerder of een die hogere kosten berekent het beter zal doen, zegt hij. “Hoge kosten drukken het rendement en ook op dit vlak weten we uit onderzoek dat duurdere vermogensbeheerders het niet significant beter doen dan zij die een bescheidener fee vragen.” Een ontnuchterende constatering.
Ruimte voor wetenschap
Uiteindelijk blijken Slager en Janssen Daalen zich goed te kunnen vinden in een gemeenschappelijke basis. Omdat verschillende marktpartijen die zich bezighouden met het beleggingsbeleid voor particuliere klanten van mening zijn dat het beter kan met de transparantie van dat beleid, hebben zij een gemeenschappelijke handreiking opgesteld. Zowel de VBA van Slager als Dufas van Janssen Daalen bevinden zich onder die marktpartijen. Janssen Daalen geeft aan dat robo-advies helpt om de beslissingen over beleggingsstrategieën voor klanten beter te structureren. Voor Slager is het een duidelijke aanwijzing dat de factor mens overeind blijft bij het nemen van beleggingsbeslissingen, maar er steeds meer ruimte komt voor een wetenschappelijke benadering en dus doen wat werkt. Beleggen vraagt om verstandig handelen.
