Autobranche staat voor ingrijpende veranderingen

Stagnatie in de mobiliteitssector en verwachte schaarste aan aardmetalen dwingen de auto-industrie tot innovatie, stelt Frank van Klink, mobiliteitskenner, columnist en directeur van XLLease. “Bovendien stijgt de gemiddelde leeftijd van het wagenpark en veranderen ideeën over bezit en gebruik van een auto. Daar kunnen autobedrijven niet meer omheen.”

Elektrische auto’s hebben de toekomst. Of toch niet?

“Hoewel de traditionele auto-industrie blijft werken aan het terugdringen van de CO2-uitstoot van de verbrandingsmotor, zie ik de elektromotor steeds verder oprukken. Laten we in Europa de ogen niet sluiten voor hetgeen er in China gebeurt. Gedwongen door de milieuomstandigheden wordt daar voortvarend gewerkt aan een betaalbare elektrische auto. En die gaat er binnen afzienbare tijd komen.”

Frank van Klink

Toch stelde u onlangs dat de elektrische auto ten dode is opgeschreven?

“Die uitspraak was vooral prikkelend bedoeld. Met de huidige accutechniek gaat de elektrische auto het inderdaad niet redden, maar er zijn tal van ontwikkelingen. Helaas worden ook tal van beloften niet waargemaakt. Zo presenteerde China onlangs een accu die goed zou zijn voor een actieradius van duizend kilometer. Daar hebben we nooit meer iets van gehoord. Tegelijkertijd verscheen het bericht dat een stofzuigerfabrikant 15 miljoen euro investeert in de ontwikkeling van een geavanceerde accu. Er gebeurt dus het nodige op dit vlak en de ontwikkelingen gaan snel.”

“Technologische ontwikkelingen leiden ertoe dat bewuster met schaarse goederen wordt omgesprongen, dat we een afweging maken over de beste wijze waarop we ons kunnen verplaatsen.”

Kunt u een beeld geven van de elektrische auto in Nederland?

“In 2012 reden er in ons land ongeveer 7500 elektrische en hybride auto’s rond. Twee jaar later waren dat er rond de 50.000 en naar verwachting zullen dat er in 2020 circa 150.000 zijn. Of dat aantal wordt gehaald zal afhangen van de fiscale voordelen die de overheid verstrekt aan eigenaren van een elektrische en semi-elektrische auto.”

Heeft het elektriciteitsnet voldoende capaciteit om deze auto’s van stroom te voorzien?

“Discussies over de mogelijke ontoereikende capaciteit van het Nederlandse elektriciteitsnetwerk doe ik af als ‘verjaardagspraat’. Degenen die niet geloven in de toekomst van de elektrische auto gebruiken dit argument ten onrechte. Het net kan de toenemende belasting uitstekend aan, daar twijfel ik geen moment aan.”

Hoe positioneert u de auto in de discussie rond milieu en mobiliteit?

“Technologische ontwikkelingen leiden ertoe dat bewuster met schaarse goederen wordt omgesprongen, dat we een afweging maken over de beste wijze waarop we ons kunnen verplaatsen en dat we bijvoorbeeld niet meer energie verbruiken dan noodzakelijk. Nu al kan een bestuurder van een elektrische auto bijvoorbeeld het meest geschikte laadmoment instellen als hij weet hoe lang een geplande rit zal worden. Stel je de impact van deze techniek voor als iedereen op het juiste moment een signaal krijgt om de accu’s op te laden. Daarnaast zoeken mensen voortdurend naar de optimale manier om zich te verplaatsen en dat beperkt zich niet tot een auto.”

Tegelijk ziet u schaarste aan grondstoffen. Kunt u dat toelichten?

“In een elektrische auto, die technisch overigens simpeler is dan een auto met een verbrandingsmotor, zijn tal van zeldzame aardmetalen verwerkt. Die worden onder meer gewonnen in politiek onrustige landen. Toekomstige schaarste dwingt fabrikanten daarom tot recycling. Hierin heeft de auto-industrie nog een lange weg te gaan, maar er valt niet aan te ontkomen.”

Welke ontwikkelingen spelen er in de automarkt?

“In Nederland rijden ruim acht miljoen personenauto’s rond. Daaronder zijn een miljoen zakelijke rijders. Circa de helft van die zakelijke auto’s is in bezit van leasemaatschappijen. Tegelijk zien we dat het aantal verkopen van nieuwe auto’s afneemt. Fiscale regelingen hebben daar invloed op, maar ook verstedelijking en vergrijzing spelen een rol. Daarnaast zien we dat vooral 50-plussers een nieuwe auto aanschaffen.”

Als we kijken naar mobiliteit, welk beeld is dan te zien?

“Er worden minder nieuwe auto’s verkocht dan twintig jaar geleden. Bovendien gaan auto’s langer mee; ze worden ouder. In 2008 was de gemiddelde leeftijd ruim acht jaar, nu ligt die op bijna tien jaar. Met de groei van het aantal elektrische auto’s zal die trend doorzetten. Gedwongen door het vastlopen van het verkeer kijken mensen, vooral in de verstedelijkte gebieden, noodgedwongen anders aan tegen het bezit van een auto. In toenemende mate wordt de wagen gezien als een van de mogelijkheden om van de ene naar de andere plek te komen.”

U bestempelt de zakelijke rijder als ‘vergroener’. Waar baseert u dat op?

“Kijken we naar de cijfers die ik zojuist noemde en vergelijken we dat met de gemiddelde leeftijd van een auto die door een zakelijke rijder wordt gebruikt, dan zien we een opmerkelijk verschil. Zakelijke auto’s worden ongeveer om de drie jaar vervangen. Dat betekent dus dat dit deel van het wagenpark aanmerkelijk sneller vernieuwt. Jongere auto’s zijn voorzien van de nieuwste technologie en aanzienlijk schoner.”

Welke rol heeft de overheid in deze ontwikkeling?

“Bij de overheid liggen autofabrikanten tegenwoordig onder een vergrootglas vanwege de eis om de gemiddelde uitstoot van hun totale productie aan auto’s te verlagen. Daarom blijven zij zoeken naar mogelijkheden om de emissie tot nul te reduceren. Om dat te verwezenlijken moeten ze eigenlijk niet krampachtig vasthouden aan de traditionele verbrandingsmotor. Denk aan de toepassing van waterstof als brandstof. Of de autobus die rijdt op mierenzuur.”

“Brussel heeft bepaald dat in 2020 de uitstoot van CO2 van nieuwe auto’s niet boven de 95 gram per kilometer mag uitkomen. Wordt dat emissiedoel niet gehaald dan liggen er miljardenboetes in het verschiet.”

Kunt u dit in internationaal perspectief plaatsen?

“Brussel heeft bepaald dat in 2020 de uitstoot van CO2 van nieuwe auto’s niet boven de 95 gram per kilometer mag uitkomen. Wordt dat emissiedoel niet gehaald dan liggen er miljardenboetes in het verschiet. Buiten Europa verzetten met name de Verenigde Staten zich hiertegen. Daarbij worden ze geholpen door de lage brandstofprijzen. Tegelijk speelt er een emotioneel aspect, want veel Amerikanen zijn nu eenmaal idolaat van ronkende, en dus ernstig vervuilende motoren.”

Wat is de rol van uw organisatie bij de verwachte veranderingen in de autobranche?

“Voor bedrijven en instellingen zijn wij de partner die verstand heeft van de mobiliteitsmarkt en van de middelen. Dat gaat verder dan een auto leasen. Wij adviseren over de wijze waarop kan worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen en veranderende omstandigheden. Daarbij kijken we nadrukkelijk naar de wensen van onze klanten. Wij kijken naar het totale mobiliteitsbeeld en baseren daar ons advies op. Daar maakt de elektrische auto een onlosmakelijk onderdeel van uit.”