Het verbranden van restafval levert energie voor huishoudens en bedrijven, en grondstoffen voor nieuwe producten. Branche en overheid moeten samen het draagvlak en gebruik van deze grondstoffen stimuleren, vinden Michiel Timmerije (directeur energie & reststoffen van AVR) en Erwin Pieters (directeur Heros Sluiskil).
Wat gebeurt er in de afvalketen?
Timmerije: “Jaarlijks zet elke Nederlander zo’n 500 kilo afval op straat. De helft daarvan is oud papier, glas, plastic en GFT-afval, dat er met gescheiden inzameling of afvalscheidingsinstallaties steeds efficiënter wordt uitgesorteerd. De andere helft, het restafval, wordt verwerkt in afvalenergiecentrales (AEC’s).
De enorme hoeveelheid energie die daarbij vrijkomt, gaat terug naar huishoudens en bedrijven. Dat gebeurt in de vorm van stoom voor de procesindustrie ter vervanging van het verbranden van aardgas, elektriciteit en stadswarmte om huizen te verwarmen. Om een idee te geven van de impact: van één vuilniszak kun je zeven keer warm douchen.”
Pieters: Wat na de verbranding rest, is AEC-bodemas, vergelijkbaar met de as uit de la van een open haard, wat nog van alles bevat: steen, glas, messen, muntstukken, zelfs sieraden. In feite is AEC-bodemas een rijk erts dat boordevol waardevolle metalen zit. Met magneten en zeven wordt er ijzer (ferro) en RVS uitgehaald. Dat gaat na verdere opschoning terug naar de staalindustrie.
Met andere technieken worden non-ferrometalen herwonnen. Koper, aluminium, zink, lood, tin en zelfs edelmetalen worden na nadere bewerking hersmolten tot zuivere metalen. Wat dan nog rest wordt in de branche AECbodemas genoemd. Het is een mengsel van steenachtige materialen (waaronder ook keramiek en glas) met een maximale afmeting van grind.
Die AEC-bodemas werd vooral toegepast als IBC-bouwstof (‘Inpakken Beheren en Controleren’) in de grond-, weg- en waterbouwsector, vooral als ophoogmateriaal en in geluidswallen, ter vervanging van primaire grondstoffen. Daar komen nu andere, nieuwe toepassingen bij. Nu wordt de AEC-bodemas overeenkomstig de Green Deal 076 Verduurzaming nuttige toepassing AEC-Bodemassen bewerkt, zodat het vrij toepasbaar is en opnieuw kan worden gebruikt als toeslagmateriaal in betonproducten of in de GWW als fundatie en ophoogmateriaal, zónder ingepakt te moeten worden. Circulaire economie ten top.”
Wat betekent de green deal voor de afvalsector?
Timmerije: “De afvalsector streeft, samen met de rijksoverheid, naar een circulaire economie waarin grondstoffen optimaal worden gebruikt en geen sprake meer is van afval en uitstoot. Een fl inke opgave en de deal is dat als de afvalsector zich inspant zo veel mogelijk uitstoot en afval herbruikbaar te maken, de overheid knelpunten bij de afzet wegneemt.”
Pieters: “Na de totstandkoming van de Green Deal is er in Sluiskil 15,8 miljoen euro geïnvesteerd in onderzoek en technologie om AEC-bodemas verder op te waarderen. Met extra bewerkingen winnen we nog meer metalen terug en verwijderen we onder meer uitloogbare elementen zoals zouten. Het resultaat is schoon AEC-granulaat wat een prima vervanger is voor het steeds schaarser wordende zand en grind.
Het kan wederom dienst doen als ophoogof funderingsmateriaal, zij het dat aannemers het niet meer hoeven in te pakken. In een andere variant vindt het schonere granulaat zijn weg naar de betonindustrie als toeslagmateriaal van bijvoorbeeld stoeptegels of straatstenen en zelfs in asfalt. De deal is dat we in 2020 100 procent schoon AEC-granulaat kunnen leveren. Heros Sluiskil haalt dat ruimschoots. Aan de betonindustrie en aannemers de uitdaging om met deze schone grondstoffen te gaan werken.”
Waar wachten we nog op?
Timmerije: “Bij het gebruik van AECgranulaat speelt altijd de vraag: ga ik voor innovatie of blijf ik bij het oude en vertrouwde? Wie garandeert dat het schoon genoeg is? De afvalsector is zonder twijfel een sector die de impact van haar activiteiten op het milieu zeer serieus neemt en daarop eigen kwaliteitsprocessen heeft ingericht maar ook continu wordt gemonitord en gecontroleerd door onafhankelijke instituten.”
Pieters: “De overheid zou met een positieve uitspraak ook de laatste twijfelaars over de brug kunnen trekken. Door deze secundaire producten bijvoorbeeld op te nemen in aanbestedingen. Het restafval van inwoners en gemeenten krijgt dan weer een tweede leven. Hoe circulair wil je het hebben?”
AVR en Heros zijn ketenpartners bij de verwerking van restafval. Kijk voor meer informatie op www.avr.nl en www.heros.nl.
